Siemiatycze, 21.03.2013r.
Dyrektor
Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej
w Łomży
Lista tematów
do części ustnej egzaminu maturalnego z języka polskiego w roku 2014
LITERATURA
1. Powrót do „źródeł” – warunek odzyskania osobowości? Przedstaw problem, analizując wybrane utwory literackie.
2. Wizerunek pisarza wyłaniający się z jego dziennika. Omów temat, sięgając do dziennika wybranego pisarza.
3. Ciekawy i intrygujący świat symboli literackich w wybranych dziełach pisarzy XIX i XX wieku. Omów funkcje i znaczenie symboliki literackiej na wybranych tekstach.
4. Analizując wybrane utwory literackie, przedstaw wyróżniki gatunkowe powieści psychologicznej XX wieku.
5. Oceń znaczenie literatury faktu dla kształtowania świadomości kulturowej człowieka XX wieku.
6. Funkcje aforyzmów w powieściach. Omów zagadnienie na podstawie wybranych utworów.
7. Groteskowy obraz społeczeństwa w prozie Stanisława Lema. Omów problem, odwołując się do wybranych utworów.
8. Porównaj funkcje wschodów i zachodów słońca w literaturze sentymentalnej, romantycznej i współczesnej. Omów na wybranych przykładach.
9. Bohater z książką w ręku. Omów znaczenie lektur dla bohaterów literackich na podstawie utworów wybranych pisarzy.
10. Określ zróżnicowanie tematyczne polskiego eseju, odwołując się do wybranych esejów Czesława Miłosza oraz Zbigniewa Herberta.
11. Konfrontacja marzeń o ojczyźnie z rzeczywistością – od idealizacji do negacji. Omów temat na wybranych przykładach z różnych epok literackich.
12. Określ i oceń funkcje sztuki, odwołując się do „Fortepianu Szopena” C.K.Norwida, „Apolla i Marsjasza” Z. Herberta oraz innych wybranych liryków polskich.
13. Etos inteligencki w twórczości pisarzy młodopolskich. Rozwiń temat na wybranych przykładach.
14. Drobiazg, przedmiot, detal jako klucz do interpretacji utworu. Omów temat na podstawie wybranych utworów literackich.
15. Wartości humanistyczne w twórczości współczesnych poetów. Ukaż ich różnorodność na przykładach wybranych tekstów.
16. Różne oblicza poetyki patriotycznej. Przedstaw na wybranych przykładach jej przemiany (od średniowiecza do współczesności).
17. Literatura XX wieku w poszukiwaniu sacrum. Ukaż różnorodność stanowisk pisarzy.
18. Filozofia jako inspiracja dzieł literackich. Przedstaw problem na przykładach wybranych utworów.
19. Różne wizje utopii w literaturze polskiej i obcej. Omów temat, sięgając do kilku wybranych utworów.
20. „Pan Tadeusz” w opinii współczesnych i w ocenach następnych pokoleń. Przedstaw problem, odwołując się do wybranych tekstów.
21. Portret plebejusza w literaturze. Omów zagadnienie na wybranych przykładach.
22. Jakie jest znaczenie prozy pacyfistycznej? Odwołaj się do wybranych książek literatury europejskiej.
23. Głos patetyczny i głos prześmiewczy w dyskusji o Polsce. Przedstaw problem odwołując się do wybranych utworów literackich.
24. Fascynacja Francją i negacja francuszczyzny. Wskaż różne reakcje wybranych bohaterów polskiej literatury. Określ przyczyny zajmowania różnych stanowisk.
25. Różne sposoby konstruowania czasu w epice. Omów na wybranych przykładach.
26. Prowincja niszczy talenty czy im sprzyja? Odpowiedz, odwołując się do wybranych biografii bohaterów literackich.
27. Które polskie utwory literackie służą kształtowaniu pozytywnych relacji z Niemcami? Odwołaj się do wybranych przykładów świadczących o potrzebie porozumienia, zgody.
28. Tendencyjność a struktura utworu i jego wartość artystyczna. Rozważ na przykładzie wybranych utworów.
29. Jaką korzyść z polskiej literatury mają ekolodzy? Zbadaj obecność, cel, sposób prezentowania tematu ekologii w utworach z wybranych epok.
30. Portrety i karykatury Polaków w literaturze. Analizując utwory z dwóch epok, omów sposoby kreowania postaci i ich rolę w literaturze.
31. Chaos jako nieodłączny element rzeczywistości wielu utworów literatury współczesnej. Omów na wybranych przykładach.
32. Nieznośny dar wolności? Rozważ problem, odwołując się do postaw wybranych bohaterów literackich.
33. Toposy, metafory i obrazy świata w literaturze staropolskiej. Omów zagadnienie analizując wybrane utwory.
34. Człowiek wobec presji historii. Ukaż różnorodność ujęć tego zagadnienia w wybranych epokach literackich.
35. Swój i obcy w epice polskiej XIX i XX wieku. Omów problem na wybranych przykładach.
36. Kreacje ludzi szczęśliwych w prozie i poezji. Rozważ problem w oparciu o wybrane utwory literackie.
37. Polacy w karykaturze literackiej. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów.
38. Powinności literatury. Omów zagadnienie na wybranym materiale literackim i publicystycznym z różnych epok.
39. J. Conrad, A. Camus – dwie propozycje moralne: bliskie czy przeciwne? Odpowiedz, analizując wybrane utwory literackie napisane przez kobiety.
40. Wizerunek człowieka w twórczości Witolda Gombrowicza. Omów temat na podstawie wybranych utworów.
41. Różne sposoby ukazywania Kresów w literaturze polskiej. Omów na wybranych przykładach.
42. Wyznanie, dziennik, autobiografia jako specyficzna forma rozmowy z czytelnikiem. Omów temat na podstawie wybranych dzieł.
43. Różne sposoby ukazywania opozycji kultura – natura. Przedstaw je, odwołując się do wybranych utworów literackich oświecenia i romantyzmu.
44. Ideał aktywności życiowej i odpowiedzialności moralnej w wybranych utworach literatury współczesnej. Ukaż różne ujęcia tych zagadnień.
45. Prawda historyczna a literackie interpretacje historii. Scharakteryzuj problem w oparciu o wybrane teksty literackie.
46. Literatura w służbie idei. Przedstaw epoki, które narzucały tekstom literackim służebną rolę i oceń, jak wpłynęło to na ich wartość artystyczną.
47. Sposoby kreowania bohaterów w powieści realistycznej XIX wieku. Omów na wybranych przykładach.
48. J. Słowacki i W. Gombrowicz jako demaskatorzy mitów o Polsce i Polakach.
49. Siemiatyccy twórcy poezji. Określ charakter ich twórczości, recepcję w środowisku i wartość.
50. Na podstawie wybranych utworów literackich omów znaczenie symboliczne wykreowanych przez artystów miejsc.
51. Wspomnienia o wielkich ludziach. Przedstaw ich i omów powody, dla których są wspominani na podstawie analizy wybranych utworów poetyckich.
52. Artysta jako nietypowy bohater literacki. Przedstaw problem na wybranych przykładach.
53. Dokąd zmierza poezja współczesna? Zaprezentuj najciekawsze, Twoim zdaniem, tendencje poezji polskiej od lat osiemdziesiątych do dziś.
54. Zaprezentuj i porównaj odmienne zdania na temat przeszłości narodowej w twórczości dwóch wybranych pisarzy.
55. Pisarze zapobiegający stereotypom, uprzedzeniom narodowościowym, sprzyjającym nacjonalizmowi. Wybierz odpowiednie przykłady literackie z literatury polskiej i powszechnej. Świat przedstawiony utworów, zabiegi literackie twórców – odnieś do swego sposobu rozumienia zadań literatury w kwestii tworzenia i niszczenia napięć narodowościowych.
56. Różne sposoby funkcjonowania motywu salonu literackiego w wybranych tekstach literatury polskiej lub powszechnej. Zaprezentuj je odwołując się do kilku utworów.
57. Ludowa wizja świata. Przedstaw ją, odwołując się do wybranych utworów literackich XIX i XX wieku.
58. „Artysta nie może oddzielić się od niedoli świata”. Rozwiń myśl A. Camusa, odwołując się do XX-wiecznych utworów literatury polskiej i obcej.
59. Porównaj różne postawy człowieka wobec żywiołów natury. Omów temat, odwołując się do wybranych utworów literackich oświecenia i romantyzmu.
60. Orient jako inspiracja pisarzy różnych epok. Omów zagadnienie na wybranych przykładach.
61. Idee i tematy poezji stanu wojennego. Przedstaw je, analizując wybrane przykłady.
62. Analizując celowo dobrane utwory polskie i obce, scharakteryzuj wybrane odmiany awangardowego dramatu XX wieku.
63. Niepokoje metafizyczne w wybranych utworach literackich różnych epok (np. średniowiecze, barok, współczesność). Omów sposoby ich przedstawiania.
64. Literatura a polityka. Na wybranych przykładach przedstaw, w jaki sposób twórcy reagowali na bieżące wydarzenia.
65. Jakie znaczenia symboliczne przypisywali ciału ludzkiemu artyści różnych epok. Omów temat na wybranych tekstach literackich.
66. Różne sposoby funkcjonowania tradycji homeryckiej w literaturze polskiej. Omów zagadnienie na wybranych przykładach.
67. Alegorie i symbole ojczyzny w literackim przekazie. Omów ich znaczenie odwołując się do kilku wybranych utworów.
68. Porównaj literackie obrazy Litwy w twórczości Cz. Miłosza i T. Konwickiego. Odwołaj się do wybranych utworów wymienionych autorów.
69. Literackie konkretyzacje problemu tolerancji. Omów temat, wykorzystując znane ci utwory literackie z dowolnych epok.
70. Porównaj i oceń wpływ ideologii na literaturę dwóch epok literackich. Odwołaj się do wybranych utworów.
71. Miron Białoszewski- poeta i prozaik. Omów temat na podstawie wybranych utworów pisarza.
72. Literatura doby przedrozbiorowej- odległe utwory czy źródło aktualnych myśli o człowieku, społeczeństwie i ojczyźnie? Oceń ją na podstawie wybranych utworów.
73. Różne koncepcje czasu zawarte w literaturze XX wieku. Omów problem, odwołując się do wybranych utworów.
74. Dialog z koncepcją miłości romantycznej w literaturze następnych epok. Omów temat, odwołując się do wybranych przykładów.
75. Sposoby prezentacji świata przedstawionego w literaturze dwudziestowiecznej. Skonfrontuj kilka wybranych tekstów literackich.
76. Sposób kreacji kobiety w prozie Henryka Sienkiewicza. Omów temat na podstawie kilku utworów pisarza.
77. „Straszni mieszczanie” – odwołując się do znanych Ci utworów literackich, rozważ słuszność opinii Juliana Tuwima lub podejmij z nią polemikę.
78. Różne kreacje władców w literaturze. Omów zagadnienie na podstawie wybranych utworów.
79. Funkcje legendy w dziele literackim. Określ je, analizując wybrane utwory romantyzmu i pozytywizmu.
80. Ryszard Kapuściński - reporter i literat. Omów temat na podstawie wybranych utworów pisarza.
81. Przemiany w sposobie narracji w wybranych utworach z literatury polskiej i europejskiej od Balzaka do współczesności. Rozwiń temat w oparciu o wybrane przykłady.
82. Wizerunki kraju i narodu w literaturze XIX i XX w. Przedstaw je i porównaj odwołując się do wybranych utworów literackich.
83. Satyra jako gatunek i sposób widzenia świata w literaturze oświeceniowej i współczesnej. Odwołaj się do wybranych utworów każdej z wymienionych epok.
84. Kultura Żydów polskich w literaturze. Omów temat, odwołując się do wybranych utworów.
85. Człowiek w prozie Fiodora Dostojewskiego. Scharakteryzuj wybranych bohaterów z dzieł pisarza.
86. Szekspirowskie pytanie o naturę człowieka. Rozwiń temat w oparciu o wybrane dramaty Szekspira.
87. Rola poezji kobiecej w modernizmie (Wolska, Ostrowska, Zawistowska), w XX-leciu międzywojennym (Pawlikowska-Jasnorzewska), w poezji współczesnej (Poświatowska). Omów na wybranych przykładach.
88. Norwidowska koncepcja pełni człowieczeństwa. Przedstaw ją odwołując się do 3-4 tekstów poety.
89. Ton obywatelski i intymny w polskiej literaturze oświeceniowej. Przedstaw zagadnienie wykorzystując wybrane utwory.
90. Filozofia dziejów w wybranych dramatach romantycznych. Scharakteryzuj ją odwołując się do kilku tekstów.
91. Moralistyka Conrada w literaturze współczesnej. Przedstaw jej istotę i znaczenie w życiu bohaterów wybranych utworów.
92. Heroizacja i deheroizacja jako sposoby prezentacji bohaterów. Omów zagadnienie na wybranych przykładach literackich.
93. Przestrzeń i przedmioty jako klucz do charakterystyki bohatera. Omów znaczenie tych motywów na wybranych przykładach.
94. Antynomie literackie, np. ład, chaos. Wskaż teksty, w których się one pojawiają i wyjaśnij, jaką pełnią one funkcję w kulturze.
95. Głos patetyczny i głos prześmiewczy – dwa sposoby oddziaływania poezji na czytelnika. Rozważ temat w oparciu o wybrane teksty.
96. Analizując wybrane utwory, omów funkcje didaskaliów w dramacie.
97. Różne sposoby personifikowania zła w XIX i XX wieku. Przedstaw je, odwołując się do wybranych utworów w literackich.
98. Rola poety i poezji w literaturze współczesnej. Omów temat w oparciu o wybrane utwory XX wieku.
99. Rola literatury jako sposobu utrwalania przeszłości. Określ ją analizując wybrane utwory poetyckie jednej epoki.
100. Dialog twórców literatury z filozofami. Omów zagadnienie na wybranych przykładach dzieł literatury dawnej i współczesnej.
101. Rola konwencji onirycznej w kreowaniu świata przedstawionego. Omów problem na trzech wybranych przykładach literackich.
102. Kobiety w prozie Stefana Żeromskiego. Omów temat, konfrontując postawy bohaterek z kilku utworów pisarza.
103. Kamienica jako symbol i przestrzeń życia człowieka. Rozwiń temat, odwołując się do wybranych utworów literackich.
104. Hamlet w dramacie Szekspira i innych utworach literackich. Przedstaw i porównaj sposoby jego ujęcia.
105. Motyw testamentu w poezji. Przedstaw sposób jego ujęcia w utworach różnych epok.
106. Powroty do dzieciństwa. Mów zagadnienie, analizując funkcje tego motywu w wybranych przykładach.
107. Fakty a fikcja literacka w prozie H. Sienkiewicza, omawiając problem, odwołaj się do wybranych utworów literackich.
108. Postać świętego we współczesnej poezji polskiej. Przedstaw i porównaj sposób jej prezentacji opierając się na wybranych przykładach.
109. Przeanalizuj formy psalmu od starożytności do współczesności (na wybranych przykładach).
110. Mechanizmy działania różnych instytucji ukazane w literaturze. Określ je, odwołując się do wybranych powieści XX wieku.
111. Relacje między człowiekiem a społeczeństwem. Przedstaw je, odwołując się do wybranych utworów autorów literatury współczesnej (np. P. Hulle, A. Stasiuk, W. Kuczok).
112. Analizując wybrany utwór romantyczny, pozytywistyczny i współczesny, przedstaw skutki, jakie przynosi człowiekowi ograniczenie wolności osobistej.
113. Postaci cudzoziemców w literaturze. Omów temat na podstawie kilku wybranych utworów różnych pisarzy.
114. Biblia jako przedmiot stylizacji, parafraz i aluzji w literaturze polskiej. Omów temat na wybranych przykładach (np. J. Kochanowski „Psałterz Dawidów”, literatura romantyczna, literatura współczesna).
115. Miłość i śmierć w poezji Rafała Wojaczka i Andrzeja Bursy. Dokonaj analizy odpowiednich przykładów.
116. Różne role postaci starego wiarusa w utworach literackich. Przedstaw je, odwołując się do literatury romantyzmu i pozytywizmu.
117. Motto, tytuł, ostatnia scena jako klucz do interpretacji dzieła. Omów zagadnienie na podstawie wybranych przykładów.
118. Przejawy myśli filozoficznej u twórców literatury renesansu. Rozwiń temat na wybranych przykładach.
119. Jak literatura XVI i XVII w. ujmowała problem powinności człowieka wobec państwa? Omów na wybranych tekstach.
120. Funkcje języka ezopowego w polskiej literaturze dziewiętnastowiecznej. Omów zagadnienie odwołując się do trzech tekstów.
121. Rola postaci drugoplanowych w dziele epickim. Przeprowadź analizę porównawczą wybranych przykładów.
122. Człowiek i świat w twórczości poetyckiej Jana Kochanowskiego. Omów temat na przykładzie wybranych utworów.
123. Literackie reinterpretacje mitów antycznych. Scharakteryzuj sposoby i cele tego literackiego zjawiska (na wybranych przykładach).
124. Historia jako temat i jako pretekst w polskiej epice XIX i XX wieku. Przeanalizuj wybrane utwory.
125. Specyfika tematyczna i formalna pisarstwa Hanny Krall. Omów temat na podstawie wybranych utworów pisarki.
126. Różne sposoby wykorzystania posągu jako elementu świata przedstawionego w tekście literackim. Przedstaw je, analizując wybrane utwory.
127. Różne kreacje narratora i ukształtowanie narracji w epice - analiza wybranych utworów.
128. Stylistyka poezji dworskiej polskiego baroku. Scharakteryzuj ją, analizując wybrane utwory.
129. Odwołując się do wybranych utworów współczesnych, przedstaw próby ocalenia najcenniejszych wartości etycznych.
130. Rola literatury jako sposobu utrwalania przeszłości. Określ ją, analizując wybrane utwory poetyckie jednej epoki.
131. Próby przezwyciężenia poczucia bezsensu życia. Określ je, analizując wybrane utwory z okresu Młodej Polski.
132. Porównaj funkcje i znaczenie motywu lata w wybranych utworach różnych epok.
133. Noc i dzień, światłość i ciemność jako motywy literackie. Przedstaw różne ujęcia, odwołując się do wybranych przykładów.
134. Groteska jako metoda kreowania rzeczywistości. Przedstaw jej cechy, odwołując się do wybranych utworów literackich z literatury XX wieku.
135. Obserwacja świata i samego siebie – tematem poetyckiej refleksji. Omów na wybranych przykładach tekstów (np. W. Szymborska „Koniec i początek”, Z. Herbert „Głos wewnętrzny”).
136. Przedstaw różne sposoby wykorzystania w literaturze symboliki liczb.
137. Wiersz – inspiracją refleksji o sztuce współczesnej. Odwołaj się do wybranych przykładów w literaturze polskiej.
138. Apoliński i dionizyjski model literatury. Scharakteryzuj je, analizując wybrane teksty literackie.
KORESPONDENCJA SZTUK
139. Rekwizyt jako środek wyrazu artystycznego w literaturze i sztuce młodopolskiej. Omów na wybranych przykładach.
140. Jak przedstawiać świętość, by znalazła chętnych odbiorców wśród ludzi o różnych temperamentach i poglądach? Odwołaj się do wybranych dzieł.
141. Barwa jako środek obrazowania artystycznego w poezji i malarstwie. Omów na dowolnie wybranych przykładach.
142. Elementy teatru antycznego w dramacie współczesnym. Omów, analizując dowolnie wybrane przykłady.
143. Dramat jednostki wplecionej w koło historii. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych dzieł literatury i sztuki.
144. Nadrealizm w literaturze i malarstwie. Omów zagadnienie na wybranych przykładach z każdej dziedziny.
145. Obrazy świątyni w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Omów sposoby ich przedstawienia na wybranych przykładach.
146. Funkcje dzieł malarskich w literaturze. Omawiając odwołaj się do wybranych utworów (np. „Wesele”, „Ludzie bezdomni”, Grochowiak).
147. Symbolika chrześcijańska w literaturze i malarstwie. Omów jej funkcje i znaczenie na podstawie dzieł z dwóch różnych epok.
148. Na podstawie analizy wybranych dzieł literackich i malarskich scharakteryzuj manieryzm jako kierunek artystyczny.
149. Ukaż i porównaj artystyczne interpretacje historii w literaturze i malarstwie. Przedstaw odwołując się do utworów z każdej dziedziny.
150. Prowokacje estetyczne w poezji współczesnej i malarstwie. Przedstaw je odwołując się do utworów z każdej dziedziny.
151. Porównaj renesansowe i barokowe koncepcje piękna, odwołując się do utworów literackich i innych dzieł sztuki.
152. Sport w literaturze i kulturze. Zanalizuj zagadnienie w oparciu o dowolnie wybrane teksty kultury.
153. Postaci szaleńców w literaturze i sztuce. Omów sposób kreacji i ich funkcje w wybranych dziełach.
154. Łowy jako temat różnych dziedzin sztuki. Omów temat na przykładzie wybranych dzieł.
155. Dramat pokolenia Kolumbów. Omów temat na podstawie wybranych dzieł literackich i filmowych.
156. Mitotwórcza funkcja dzieł Jana Matejki i Henryka Sienkiewicza. Omów zagadnienie, odwołując się do dzieł obu twórców.
157. Sposoby kreowania baśniowych światów w literaturze i sztuce. Zanalizuj dwa przykłady z każdej dziedziny.
158. Dialog z tradycją romantyczną w literaturze XX w. i w filmie. Omów na wybranych przykładach z każdej dziedziny.
159. Przywołując wybrane przykłady, rozważ rolę inspiracji biblijnych we współczesnej literaturze i filmie. Wykorzystaj jeden film i utwór literacki.
160. Warszawa heroicznie i humorystycznie w literaturze i filmie. Na podstawie wybranych dzieł zaprezentuj różne portrety stolicy.
161. Różnorodne ujęcia motywu rozkoszy w literaturze i sztuce. Odwołaj się do dwóch przykładów z każdej dziedziny.
162. Różne sposoby prezentowania postaci Judasza. Omów problem, odwołując się do różnych dzieł literatury i sztuki.
163. Dzieło literackie i jego muzyczna realizacja. Omów problem na wybranych przykładach.
164. Przywołując wybrane przykłady, rozważ rolę inspiracji biblijnych we współczesnej literaturze i filmie.
165. Obraz utraconej ojczyzny w powieści T. Konwickiego i filmie „Kronika wypadków miłosnych”. Przedstaw i porównaj sposób jego prezentacji w obu dziełach.
166. Funkcje dzieł malarskich w poezji S. Grochowiaka. Określ je odwołując się przynajmniej do dwóch utworów poety (np. „Lekcja anatomii”, „Płonąca żyrafa”).
167. Funkcja collage jako metody twórczej w malarstwie G. Braque, P. Picassa i literaturze współczesnej. Określ ją odwołując się do wybranych przykładów.
168. Symbolika motywów wertykalnych w literaturze i malarstwie. Omów problem, odwołując się do wybranych tekstów kultury.
169. Utwór literacki jako dzieło syntezy sztuk. Przedstaw temat, analizując dowolnie wybrane teksty literackie.
170. Patos jako kategoria estetyczna w dziele sztuki. Omów jej istotę i funkcję, odwołując się do wybranych utworów literackich i plakatu okresu socrealizmu.
171. Swoją opinię o kulturze masowej wyraź w kontekście analizy i interpretacji wybranych tekstów kultury masowej (Worhol, pop-art., popularne powieści Whartona i Coelho…).
172. Postmodernistyczne gry z odbiorcą w literaturze i filmie. Omów zagadnienie na wybranych przykładach.
173. Koncepcja człowieka w poezji i malarstwie baroku. Porównaj wybrane realizacje artystyczne.
174. Kicz jako element świata przedstawionego i świadoma kreacja. Omów na wybranych przykładach.
175. Postaci antyczne utrwalone w literaturze i rzeźbie. Zaprezentuj sposób ich przedstawienia na wybranych przykładach.
176. Funkcje przełamywania konwencji artystycznych w dziełach sztuki. Omów zagadnienie, analizując wybrane dzieła literackie i plastyczne okresu XX-lecia międzywojennego.
177. Postaci starotestamentowe w literaturze i malarstwie. Omów temat na podstawie kilku wybranych utworów i dzieł plastycznych.
178. Symbolika bramy w literaturze i sztuce. Zastanów się nad wykorzystaniem tego motywu w tekstach kultury z różnych epok.
179. Porównaj sposoby charakteryzowania określonej warstwy społecznej w wybranych utworach literackich XX-lecia międzywojennego i ich ekranizacjach.
180. Symboliczne znaczenie gestów w utworze literackim i dziele malarskim. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych tekstów kultury.
181. Etyka wpisana w poezję Zbigniewa Herberta i filmy Krzysztofa Kieślowskiego. Omów temat na podstawie wybranych wierszy poety i dzieł filmowych reżysera.
182. Motyw martyrologii dziecięcej w literaturze i sztuce XIX i XX wieku. Przedstaw problem, analizując wybrane przykłady.
183. Obrazy trójkątów miłosnych w literaturze i sztuce. Porównaj różne ich przedstawienia w kontekście obyczajowości i etyki epok, z których pochodzą.
184. Omów walory poetyckie opowiadań Jarosława Iwaszkiewicza i sposoby ich eksponowania w adaptacjach filmowych Andrzeja Wajdy.
185. Alegoria jako środek wyrazu w literaturze i malarstwie. Omów jej funkcje odwołując się do przykładów.
186. Sposoby kreowania pejzażu w literaturze i malarstwie wybranej epoki. Omów na wybranych przykładach.
187. Kraków w literaturze i sztuce. Przedstaw temat na podstawie wybranych dzieł z różnych epok.
188. Różne formy tworzenia kolorytu lokalnego w literaturze i malarstwie. Przedstaw je, odwołując się do wybranych przykładów z epoki romantyzmu.
189. Rola maski historycznej w dziełach literackich i malarskich. Omów problem, odwołując się do dziewiętnastowiecznych tekstów kultury.
190. Piękno i deformacja kobiecego ciała. Zanalizuj wykorzystanie jego obrazów w wybranych dziełach kultury.
191. Jak zmienia się odpowiedzialność za kraj, od czego jest uzależniona? Odpowiedz, odwołując się do wybranych tekstów kultury.
192. „Szary człowiek też jest bohaterem” - przedstaw współczesne literackie, malarskie i filmowe wizerunki tego bohatera.
193. Kostium historyczny i jego funkcja w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Omów sposoby i cele jego wykorzystania w wybranych dziełach.
194. Symbolika stroju. Omów, analizując wybrane dzieła literackie i inne (np. malarskie, rzeźbiarskie, filmowe, teatralne).
195. Charakter estetyki współczesnej sztuki awangardowej. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych dzieł literackich i malarskich.
196. Opisz i oceń rolę retrospekcji w wybranych tekstach kultury literackich i filmowych.
197. Różne oblicza rewolucji w literaturze i innych sztukach (malarstwie, filmie). Analiza porównawcza dzieł.
198. Odwołując się do wybranych przykładów z literatury i malarstwa, przedstaw różnorodne sposoby ukazywania lęku.
199. Metody budowania nastroju w literaturze i przedstawieniu teatralnym. Analiza wybranych dzieł.
200. Motywy secesyjne w literaturze, malarstwie, grafice i sztuce użytkowej Młodej Polski.
201. Jaki jest sens apoteozy polskiej historii? Odpowiedz, odwołując się do wybranych tekstów kultury.
202. Funkcja motywu zwierciadła w utworach literackich i filmowych. Przedstaw je, analizując wybrane dzieła kultury.
203. Różne sposoby ukazywania piękna ludzkiego ciała. Omów problem, odwołując się do literatury i sztuki współczesnej.
204. Dwie ekranizacje „Lalki” B. Prusa. Analiza porównawcza.
205. Polska poezja śpiewana końca dwudziestego wieku w walce z systemem totalitarnym na przykładzie Jacka Kaczmarskiego. Omów na podstawie wybranych utworów.
206. Na przykładzie wybranego dzieła literackiego i malarskiego wyjaśnij istotę obrazowania impresjonistycznego.
JĘZYK
207. Retoryczne środki językowe w poezji i prozie rewolucyjnej. Przedstaw je na wybranych przykładach.
208. Funkcja impresywna języka w poezji współczesnej. Omów zagadnienie posługując się 3-4 przykładami.
209. Gwara jako wyraz tożsamości (identyfikacji) regionalnej. Analiza wybranych tekstów gwarowych, dawnych i współczesnych, literackich i mówionych.
210. Zbadaj wpływ języków obcych na mowę mieszkańców powiatu siemiatyckiego. Posłuż się zgromadzonym przez siebie materiałem.
211. Zbadaj związki zachodzące między pochodzeniem społecznym i narodowością a językiem wybranych bohaterów literackich „Lalki” B. Prusa.
212. Wyjaśnij istotę sztuki przemawiania na przykładzie wybranych tekstów literackich renesansu, barku i oświecenia.
213. Omów funkcje stylizacji modlitewnych w literaturze różnych epok. Odwołaj się do kilku utworów.
214. Nowatorstwo lingwistyczne „Szewców” Witkacego. Omów temat na podstawie analizy językowo-stylistycznej dramatu.
215. Tendencje w nazewnictwie siemiatyckich firm i sklepów. Zbadaj je i scharakteryzuj na podstawie zgromadzonego materiału językowego.
216. Omów język prasy młodzieżowej. Odwołaj się do dwóch różnych pism.
223. Omów cechy języka szyldów i reklam w twoim mieście.
217. Eksperymenty językowe w poezji XX w. Scharakteryzuj je na podstawie wybranych przykładów.
218. Język twoich rówieśników- scharakteryzuj na podstawie analizy zgromadzonego materiału językowego.
219. Zaprezentuj komizm słowny i sposoby jego realizacji w czterech wybranych utworach różnych autorów i epok.
220. Sztuka przekonywania a manipulacja językowa- porównaj sposoby wykorzystania środków językowych we współczesnych polskich tekstach propagandowych.
221. Jak w polszczyźnie odzwierciedla się kultura naszych przodków? Analiza zgromadzonego materiału językowego.
222. Ekspresja i impresja- analizując celowo zgromadzony materiał językowy, określ właściwości wypowiedzi świadczące o nadawcy i odbiorcy.
223. Różne typy stylizacji językowej i ich funkcje w literaturze. Omów na wybranych przykładach (np. „Lalka”, „Chłopi”, „Pamiętnik z powstania warszawskiego”).
224. Wieloznaczność wyrazów i jej konsekwencje dla procesu komunikacji. Omów zagadnienie na wybranych przykładach.
225. Język komiksów i jego rola w kreowaniu obrazu świata przedstawionego. Omów zagadnienie na wybranych przykładach.
226. Język zdradzonych i cyników w wybranych utworach literackich (np. u romantyków, A. Bursy, M. Hłaski).
227. Scharakteryzuj język wybranych bohaterów literackich. Uwzględnij cechy ujawniające ich przynależność środowiskową i charakter.
228. Twórcze wykorzystanie stylów funkcjonalnych (np. urzędowego, potocznego) w poezji XX w. Omów na wybranych przykładach.
229. Funkcje języka potocznego w literaturze współczesnej. Omów na wybranych przykładach.
230. Indywidualizacja języka literackiego. Przedstaw typowe cechy zjawiska na przykładzie twórczości wybranego autora.
231. Scharakteryzuj język wybranego bohatera z utworów Henryka Sienkiewicza.
232. Sposoby i funkcje archaizacji języka w twórczości wybranego autora. Przedstaw na wybranych przykładach.
233. Analiza językowa i kulturowa przysłów polskich (na przykładzie przysłów o określonej tematyce).
234. Wpływ literatury na współczesną frazeologię polską. Analizując zgromadzony materiał, scharakteryzuj funkcję skrzydlatych słów w tekstach pisanych i mówionych.
235. Specyfika języka bohaterów literatury science-fiction. Omów na przykładach wybranych utworów.
236. Język mówiony jako tworzywo literatury, np. w twórczości B. Prusa, J. Tuwima, M. Białoszewskiego, St. Barańczaka. Analiza celowo wybranych utworów.
237. Język w służbie satyry dawniej i dziś. Omów zagadnienie na wybranych przykładach.
238. Dialekty terytorialne języka polskiego jako tworzywo literackie. Omów na przykładach wybranych utworów.
239.Oceń poprawność językową wybranych tekstów prasowych. Scharakteryzuj kryteria, którymi się posłużyłeś.
240. Analizując zgromadzony materiał językowy, scharakteryzuj zapożyczenia we współczesnym języku polskim. Oceń ich celowość.
Opracował zespół w składzie: mgr M. Basista, mgr E.M. Iwaniak, mgr A. Wolszczuk, mgr E. Niewińska, mgr Iwona Dawidziuk
Informuję:
Planowana liczba zdających 187
Liczba przygotowanych tematów 240
